Web Analytics Made Easy - Statcounter
به نقل از «اتاق خبر»
2024-05-09@03:45:07 GMT

چرا اپل محصولاتش را از چین خارج می‌کند؟

تاریخ انتشار: ۱۶ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۵۵۲۱۱۵

 به گزارش اتاق خبر به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان :اعتراضات اخیر جوانان چینی به سختگیری‌های «شی»، پازل فرار شرکت‌های بین‌المللی از این کشور را کامل کرد. پیش‌تر، برند‌های صنعتی و تکنولوژی، چین را به مثابه قطب باثبات تولید جهان می‌دانستند، اما حالا چهار ریسک اقتصادی و اجتماعی در چین برای سرمایه‌گذاران خارجی، باعث خروج سریالی شرکت‌ها شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

دو کشور احتمالا مقصد این فرار‌ها می‌شوند.

به گزارش دنیای اقتصاد، فقط «اپل» نیست که تصمیم گرفته کارخانه مونتاژ محصولات آی‌فون را در چین تعطیل و این کشور را ترک کند؛ کمپانی‌های بزرگ حوزه تکنولوژی و خودروسازی بعداز موج‌اعتراضات جوانان چینی به سیاست‌های «شی»، تصمیم گرفته‌اند کسب‌وکارشان‌را در چین جمع کنند. هدف برند‌ها از خروج، «مهار ریسک ماندن در چین» است. دوکشور احتمالا برنده این کارزار خواهند بود.

روز ۲۹ نوامبر، روزنامه دولتی «پیپلز دیلی» در گزارشی از عملکرد ده سال اول ریاست جمهوری «شی جین پینگ» تقدیر کرد. به خاطر کنترل پاندمی کرونا با اجرای طرح کووید صفر، ایجاد ثبات اقتصادی و مدیریت بحران. اما هیچ اشاره‌ای به افزایش شمار ابتلاها، وضعیت نامساعد اقتصادی به دلیل محدودیت‌های شدید کرونایی و اعتراض مردم به این محدودیت‌ها نشده بود.

طبق گزارش اکونومیست، تعداد موارد جدید ابتلا در حال رکورد زدن است. بیماری به بیش از ۸۵ شهر چین گسترش یافته. اگر محدودیت‌ها بیشتر شود، خشم عمومی و هزینه‌های اقتصادی بیشتر خواهد شد. اگر کمتر شود، صدها‌هزار نفر خواهند مرد. به همین علت، رهبران چین به دنبال یک راه‌حل اعتدالی هستند؛ چیزی بین دو سر طیف.

طرح کووید صفر با این هدف اجرا شده تا هر کسی که مبتلاست را شناسایی و در کمتر از چند ساعت، ارتباطات نزدیکش را قطع کنند. احداث مراکز قرنطینه فوری، انجام تست از صدها‌میلیون نفر در یک روز و قرنطینه کل شهر‌ها از جمله اقدامات این طرح بوده اند. رهبران چین می‌گویند با توجه به جمعیت بالا، سیستم سلامت ضعیف و جمعیت افراد سالخورده، این تنها راه محافظت از مردم است.

این طرح در سال‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ بسیار موثر واقع شد. در حالی که تعداد مرگ و میر‌ها در بسیاری از نقاط جهان از جمله آمریکا بسیار بالا بود، در چین، از گسترش بیماری به خوبی جلوگیری شده بود. اما اُمیکرون و سویه‌های مشابه آن، قابلیت سرایت بیشتری داشتند و این باعث شد اثرگذاری طرح کووید صفر، کمتر شود و دولت، قرنطینه شهر‌ها را افزایش دهد؛ اقدامی که کسب و کار‌ها را ورشکسته و شهروندان را کلافه کرده؛ و حالا جامعه اعتمادش را به این طرح از دست داده است.

زمستان سخت در راه است

الان زمان مناسبی برای کاهش محدودیت‌ها در چین نیست چرا که در آستانه زمستان هستیم. هوا سرد و خشک است و مردم تمایل دارند در فضا‌های بسته بمانند. به این ترتیب، ویروس به راحتی منتشر می‌شود. بازگشایی ناگهانی شهر‌ها ممکن است باعث شود کرونا به شکلی افسارگسیخته به اقصی نقاط چین گسترش یابد. مقامات در تلاشند کاری کنند که طرح کووید صفر برای مردم عادی، خوشایندتر و آسیب‌های اقتصادی اش، کمتر شود. در بعضی شهرها، محدودیت‌ها کاهش یافته، اما اقدامی که برای یک شهر جواب داده، برای یک شهر دیگر، اثر معکوس داشته. طرح کووید صفر به مدت سه سال به خوبی قابل تحمل بود و برای اکثریت مردم چین، هزینه سنگین یا چالش خاصی نداشت.

بسیاری از مردم، حس می‌کردند زندگی عادی است و در امانند. اما حالا خسته شده اند. به‌خصوص جوان‌ها که حس می‌کنند آزادی‌شان محدود شده. در حالی که اجرای این طرح، در حال ایجاد تنش سیاسی است، اما آنچه آن را بیشتر زیر سوال می‌برد، اثرات اقتصادی اش است. هزینه اجرای طرح، از جمله تست‌های گسترده، تعطیلی کسب و کارها، آنلاین شدن مدارس و لزوم ارائه کد سلامت برای ورود به هر مکان عمومی، سر به فلک کشیده. به علاوه، محدودیت رفت و آمدها، اعتماد و نرخ رشد مشتری‌ها را کاهش داده. شرکت‌های هواپیمایی و سینما‌ها به شدت ضرر مالی دیده‌اند و یکی از صنایعی که شدیدا آسیب دیده، صنعت تولید است.

تجدید نظر شرکت‌های بین‌المللی از فعالیت در چین

بسیاری از شرکت‌های مطرح بین‌المللی در چین فعالیت می‌کنند. یکی از این شرکت‌ها اپل است که کارخانه‌های بزرگی در چین دارد. قرنطینه اخیر کارخانه مونتاژ آی‌فون در شهر ژنگژو باعث کاهش عرضه محصولات محبوب اپل در آستانه سال نو شده است.

این کارخانه که متعلق به شرکت تایوانی «فاکسکان»، بزرگ‌ترین تولیدکننده قطعات کامپیوتری است، حدود ۲۰۰‌هزار کارمند دارد و در پی گسترش کرونا در اکتبر، خسارت مالی هنگفتی متحمل شده. اما قضیه فقط محدود به محدودیت‌های کرونایی و اختلال در تولید نیست. مثلا یاهو در نوامبر پارسال گفت که به دلیل چالش‌های تجاری و قانونی، ارائه خدماتش به چین را متوقف خواهد کرد.

به نظر می‌رسد که علت این تصمیم، اجرای قانون «حفاظت از اطلاعات شخصی» در چین بود که مانع از جمع آوری داده‌ها توسط شرکت‌های تکنولوژی می‌شد، هرچند که یاهو اشاره مستقیمی به آن نکرده. کمتر از یک ماه قبل از اعلام این خبر نیز، مایکروسافت از تعطیلی لینکدین در چین به دلایل مشابه، خبر داده بود؛ و این تنها یک نمونه از ده‌ها موردی است که باعث شده شرکت‌های خارجی درباره حضور در چین، تجدید نظر کنند.

سقوط بی رحمانه تقاضای تولید

از سوی دیگر، CNBC در روز یکشنبه در گزارشی اعلام کرده که همزمان با افزایش قرنطینه‌ها در چین، سفارش تولید آمریکا در چین حدود ۴۰‌درصد کاهش یافته. کارشناسان این را «سقوط بی رحمانه تقاضا» نامیده‌اند. کاهش تقاضای تولید آمریکا در چین، باعث شده کارخانه‌ها سه هفته زودتر از موعد مقرر، یعنی تعطیلات سال نوی چین، تعطیل کنند. شرکت حمل‌ونقل جهانی HLS، ضمن هشدار به مشتریان درباره شرایط نامساعد کسب و کار گفته: «این روزها، دوران خوبی برای صنعت حمل‌ونقل نیست. ما با کاهش شدید تقاضا و مازاد عرضه مواجهیم. بازار حمل‌ونقل دریایی به دلیل شرایط مبهم اقتصادی و نگرانی‌های ژئوپلیتیک، پیچیده‌تر نیز خواهد شد.»

افزایش قرنطینه‌ها در چین، صنعت تولید و حمل‌ونقل را نه تنها برای آمریکا بلکه برای خود چینی‌ها نیز با مشکل مواجه کرده است. حالا در دسترسی محلی و حمل‌ونقل بین شهری نیز اختلال ایجاد شده چرا که کامیون داران، باید از یک پروسه تست کرونا عبور کنند. موازنه تجارت جهانی به سرعت در حال تغییر است چرا که با سردی رابطه اقتصادی میان چین و آمریکا، تجارت میان اتحادیه اروپا و آمریکا و سرمایه‌گذاری‌ها در ایالات متحده رو به افزایش گذاشته. به عنوان مثال، صادرات سالانه آلمان به آمریکا ۵۰‌درصد افزایش یافته است.

انتقال تولید به خارج از چین

طی هفته‌های اخیر، اپل اعلام کرده که تصمیم دارد تولید محصولاتش را به خارج از چین و به کشور‌هایی مثل هند و ویتنام انتقال داده و وابستگی اش به کارخانه مونتاژ فاکسکان در چین را کاهش دهد. محدودیت‌های کرونایی در این کارخانه، کارگران و کارکنان را ملزم می‌داشت که برای چند هفته، شب‌ها در محل کار بمانند. کسی حق نداشت از این کارخانه که به «شهر اپل» معروف است، خارج شود. این رویه ادامه داشت تا اینکه در اوایل نوامبر، بسیاری از کارکنان تصمیم به فرار گرفتند. از دیوار‌ها بالا می‌رفتند تا هر طور شده خود را به خانه برسانند. اعتراضات کارکنان، باعث کمبود نیرو، اختلال در تولید و کاهش ارزش سهام اپل شد.

اگر الان یک آی‌فون ۱۴ پرومکس سفارش دهید، احتمالا مجبور خواهید شد مدت نسبتا زیادی صبر کنید تا محصول به دست‌تان برسد. تحلیلگران و برخی از فعالان زنجیره تامین اپل می‌گویند اپل دیگر دوست ندارد کسب و کارش، متمرکز در یک شرکت و تا این حد به یک کشور وابسته باشد. برخی از آن‌ها می‌گویند اپل تصمیم گرفته کسب و کارش را تمرکززدایی کرده و تنها به یک شرکت تولیدکننده اتکا نکند. این ماجرا فقط محدود به اپل نیست. بسیاری از شرکت‌های آمریکایی معتقدند که چین در پی اتفاقات یک سال اخیر، دیگر قطب با ثبات تولید نیست. آن‌ها تصمیم گرفته اند تولید و مونتاژ محصولات خود را از چین به کشور‌های دیگر منتقل کنند.

شرکت تولیدکننده قطعات کامپیوتری «لاکس شِیر» که چینی است، اعلام کرده که برخی شرکت‌های تکنولوژی (که از آن‌ها نام نبرده)، نگران آشفتگی زنجیره تامین چین در اثر محدودیت‌های کرونایی، کمبود انرژی و سایر مشکلات هستند. آن‌ها از لاکس شیر خواسته اند کمک کند که فعالیت بیشتری در خارج از چین داشته باشند. فعالیت‌های مرتبط با معرفی محصول جدید (NPI)، یعنی تشکیل تیم برای همکاری با پیمانکاران برای تبدیل ایده به برنامه تولید، کار هر کسی نیست. اگر کشور‌های هند و ویتنام نتوانند این بخش از کسب و کار اپل را در دست بگیرند، کماکان نقشی فرعی در تولیدات خواهند داشت.

روند کند اقتصاد جهانی و کاهش جذب نیرو در بسیاری از شرکت‌های تکنولوژی، باعث شده نتوانند بستر را برای همکاری کارکنان حوزه NPI با کشور‌ها و تامین‌کنندگان جدید، آماده کنند. برخی شرکت‌های تکنولوژی، سال‌هاست که رابطه خود با چین را محک می‌زنند؛ رابطه‌ای که به نفع هر دو طرف بوده. آن‌ها باید به پرواز ادامه دهند و همزمان، موتور هواپیما را عوض کنند؛ و این، به هیچ وجه آسان نیست.

آگاهی نیرو‌های کار جوان

تمرکز شرکت‌های تکنولوژی از جمله اپل بر چین و ریسک‌های آن، موضوعی است که مدیران این شرکت‌ها نسبت به آن آگاه بوده اند، اما اقدامی برای کاهش این ریسک نکرده اند. چین، نیرو‌های کار دانش آموخته و سختکوش خود را در اختیار این شرکت‌ها می‌گذاشت. ثبات اقتصادی داشت و بازار بسیار جذابی برای محصولات تکنولوژی، از جمله آی‌فون بود. از سوی دیگر، هم دولت چین و هم مقامات محلی و شرکت‌های سازنده، از غول‌های تکنولوژی از جمله اپل حمایت می‌کردند و آن‌ها را موتور محرک رشد اقتصادی و اشتغال‌زایی می‌دانستند. حتی همین حالا و با وجود تنش‌های سیاسی میان دو کشور، روزنامه دولتی چین از اپل به عنوان عامل ایجاد بیش از یک‌میلیون شغل، تقدیر کرده.

ولی حالا یک عامل مهم، رشد اقتصادی چین و همکاری دو کشور را تهدید می‌کند: نیرو‌های کار جوان، دیگر تمایلی به کار در شرکت‌های مونتاژ با حقوق‌های ناچیز ندارند. یکی از کارکنان سابق فاکسکان پس از شرکت در تظاهرات، در حساب کاربری اش در یکی از شبکه‌های اجتماعی نوشته بود: «اگر در خانه، اسکیت بازی کنم بهتر از این است که تمام انرژی ام را صرف کار برای سرمایه دار‌ها کنم.» و همه این‌ها در کنار تنش‌های سیاسی و اقتصادی میان چین و آمریکا در پنج سال اخیر، شرکت‌های تکنولوژی را بر آن داشته که کشور دیگری را برای تولید محصولات خود انتخاب کنند.

روزنامه دولتی چین در ویدئویی اعلام کرده که دولت با کمک‌های بی‌دریغ‌اش به شرکت‌های بین‌المللی، یک جور حس اطمینان خاطر در آن‌ها ایجاد کرده. اما این واژه‌ها برای شرکت‌های آمریکایی، آنقدر‌ها هم تسکین دهنده نیست چرا که واقعیت، روشن‌تر از روز است.

فرار خودروسازان

اما این تصمیم، تنها محدود به شرکت‌های تکنولوژی آمریکایی نیست. شرکت‌های خودروسازی مزدا و هوندا نیز اخیرا اعلام کرده اند که قصد دارند زنجیره تامین خود را متنوع‌تر کرده و تمرکز بر چین را کاهش دهند. طبق گزارش فورچون به نقل از یک روزنامه ژاپنی، هوندا که در حال حاضر، ۴۰‌درصد تولیدش در چین صورت می‌گیرد، در حال بررسی سایر کشور‌ها برای تولید محصولاتش است. البته سخنگوی این شرکت گفته که این به معنای قطع ارتباط تجاری با چین نیست و هدف، فقط کاهش تمرکز و ریسک‌هاست.

مزدا نیز که در سه ماه دوم سال، به دنبال تعطیلی‌های کرونایی در چین و اختلال در تولید، حدود ۱۱۵‌میلیون دلار خسارت دیده بود در اوت امسال اعلام کرد که در معادلات زنجیره تامین خود تجدید نظر خواهد کرد. چند ماه پیش نیز رسانه‌ها از تعطیلی تنها کارخانه جیپ در چین خبر دادند. مدیرعامل استلانتیس نیز بار‌ها نسبت به دخالت مقامات چین در امور شرکت‌های غربی هشدار داده. همه این‌ها دست به دست هم داده اند تا جذابیت چین برای شرکت‌های خارجی کمتر شود.

راهی ناهموار

خروج شرکت‌ها از چین بدون دردسر نخواهد بود. بعضی شرکت‌ها بیش از حد به چین وابسته اند. مثلا شرکت فولکس که به تعبیر نویسنده فایننشال تایمز «بیشتر چینی است تا آلمانی»، نیمی از درآمدش را از بازار چین کسب می‌کند. اما برای بسیاری از آنها، خروج از چین راهی است که گریزی از آن نیست. گرچه بازار ۵/ ۱‌میلیاردی چین، جذابیت بسیاری برای کسب و کار‌ها دارد، اما چالش‌های پشت سر هم، به‌ویژه تظاهرات‌های اخیر، بار دیگر شرکت‌های خارجی را به فکر فرو برده که آیا تجارت با چین به دردسرهایش می‌ارزد؟

   

منبع: اتاق خبر

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.otaghnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «اتاق خبر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۵۵۲۱۱۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

کاهش ۱۵ میلیون تومانی قیمت زعفران

نایب رئیس شورای ملی زعفران گفت: با توجه به افزایش عرضه قیمت هر کیلوگرم زعفران نگین به ۱۰۰ تا ۱۰۵ میلیون تومان رسیده است که نسبت به ماه‌های گذشته بین ۱۰ تا ۱۵ میلیون تومان کاهش را نشان می‌دهد.

به گزارش مشرق، «غلامرضا میری» درباره وضعیت تولید و صادرات زعفران در سال جاری اظهار داشت: طی ماه‌های گذشته به دلیل افت تولید و کاهش عرضه قیمت هر کیلوگرم نگین زعفران به ۱۱۵ میلیون تومان رسیده بود، اما اخیراً به دلیل شرایط جوی مناسبی که داریم پیش‌بینی می‌شود که تولید قابل توجهی داشته باشیم؛ بنابراین دارندگان زعفران اقدام به عرضه و فروش این محصول کرده‌اند که همین امر باعث روند کاهشی قیمت شده است.

وی با بیان اینکه اکنون کف قیمت هر کیلوگرم زعفران دسته نیز بین ۷۴ تا ۷۵ میلیون تومان است، افزود: این افزایش قیمت در پی کاهش تولید ۶۰ تا ۷۰ درصدی سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۴۰۱ بوده است که منجر به کاهش عرضه شد، در حالی که تقاضای جهانی برای زعفران همچنان پابرجا بود که این عدم تعادل افزایش قیمت‌ها را منجر شد.

نایب رئیس شورای ملی زعفران تصریح کرد: طبق آمارهای وزارت جهاد کشاورزی سال ۱۴۰۲ حدود ۱۵۰ تن زعفران در سطح زیرکشت بیش از ۱۲۳ هزار هکتار تولید شده، در حالی که سال ۱۴۰۱ میزان تولید این محصول حدود ۲۳۰ تن بوده که نزدیک ۶۰ تا ۷۰ درصد کاهش را نشان می‌دهد.

میری گفت: در حال حاضر زعفران در ۲۳ استان کشور تولید می‌شود، اما عمده تولید این محصول از لحاظ کمی و کیفی مربوط به استان خراسان رضوی، خراسان جنوبی و خراسان شمالی است.

وی زمان برداشت زعفران را آبان ماه هر سال دانست و اضافه کرد: پیاز زعفران یک بار کاشت می‌شود و بین ۷ تا ۱۵ سال قابلیت برداشت محصول دارد.

افزایش صادرات زعفران نسبت به سال ۱۴۰۱

رئیس اتحادیه صادرکنندگان زعفران اظهار داشت: صادرات زعفران در سال ۱۴۰۲ حدود ۲۲۲ تن بود و در سال ۱۴۰۱ حدود ۲۱۰ تن بوده است که اندکی افزایش را نشان می‌دهد.

به گفته وی، علت افزایش میزان صادرات در سال ۱۴۰۲ به دلیل وجود بخشی از زعفران باقیمانده در انبارهای سازمان تعاون روستایی ایران، بورس کالا، بخشی در دست صادرکنندگان و تولیدکنندگان بوده است. اکنون قیمت هر کیلوگرم زعفران ایران در دنیا بین ۱۶۰۰ تا ۲۰۰۰ دلار خرید و فروش می‌شود.

میری گفت: بورس کالا باید برای کشاورزان جایگاه مورد اعتماد باشد که زعفران را آنجا دپو کنند، اما متاسفانه با سفته بازی و دلال بازی‌هایی که انجام می‌شود منجر به کاهش قیمت زعفران نسبت به بازار سنتی شده است؛ یعنی قیمت هر کیلوگرم زعفران در بورس کالا به کیلویی ۹۴ میلیون تومان رسیده در حالی که در بازار سنتی حدود ۱۰۵ میلیون تومان است که این اقدام ایجاد زیان به کشاورزان است.

بسته‌بندی زعفران ایرانی شکیل و متنوع‌تر از اروپایی است

نایب رئیس شورای ملی زعفران درباره بسته‌بندی زعفران ایرانی، بیان کرد: اکنون وضعیت بسته‌بندی زعفران ایران از لحاظ شکیل بودن و تنوع از شرایط مطلوبی برخوردار است تا جایی که از بسته‌بندی‌ها اروپای نیز بهتر است؛ زیرا ۷۰۰ تن ظرفیت استاندارد بسته‌بندی در کشور ایجاد شده است.

وی اضافه کرد: بسته‌بندی زعفران از ۱۰ گرم تا ۵۰۰ گرمی با شناسنامه و برند داریم که باید علاوه بر بسته‌بندی ریز این محصول به صورت فله‌ای نیز به فروش برسد؛ زیرا تمام مصرف زعفران دنیا آشپزخانه‌ای نیست؛ بلکه مصارف صنعتی دارد که باید به صورت بسته‌بندی بزرگ یا فله‌ای باشد همان‌گونه که ما از کشورهای مختلف قهوه یا ادویه‌جات به صورت فله‌ای تامین و وارد می‌کنیم.

پیگیری برای ثبت جهانی زعفران ایران

میری نسبت به قاچاق زعفران انتقاد کرد و گفت: در حال حاضر ماهانه ۱۰ تن زعفران به صورت قاچاق از مرزهای کشور خارج می‌شود که باید جلوی این موضوع گرفته شود؛ زیرا زعفران ایرانی با نام کشورهای دیگر در بازار جهانی زیر قیمت آنچه که در داخل کشور است، به فروش می‌رسد.

نایب رئیس شورای ملی زعفران گفت: با توجه به قدمت ۳ هزار ساله زعفران در ایران طی سال‌های اخیر پیگیر ثبت جهانی زعفران به نام ایران بودیم و همچنان نیز پیگیر هستیم؛ اما هنوز این مهم در دنیا به ثبت نرسیده است.

وی بر این باور است که وزارت جهاد کشاورزی به عنوان متولی بخش کشاورزی باید پیگیر این موضوع مهم باشد تا این محصول به نام دیگر کشورها به ثبت جهانی نرسد.

میری تاکید کرد: اگر زعفران ایران به ثبت جهانی برسد دیگر کشورها نمی‌توانند زعفران ایران را به نام خود در دنیا به فروش برسانند.

منبع: ایرنا

دیگر خبرها

  • خبر خوب برای اورتون؛ فرهاد مشیری از توافق برای فروش باشگاه خارج می‌شود
  • حمایت شرکت ملی مس از طرح‌های نوآورانه با هدف کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری
  • سامانه بارشی عصر فردا از گیلان خارج می‌شود
  • جابه‌جایی شرکت کربن ‌به‌ خارج از شهر اهواز تا ۱۴۰۵/ ضرورت بازسازی کارخانه فعلی
  • دو سایت جدید تراکتورسازی در خارج از کشور راه‌اندازی می‌شود
  • کاهش ۱۵ میلیون تومانی قیمت زعفران
  • سانحه جنجالی برای X۵۵؛ کاهش کیفیت و گرانی خودروهای تولید داخل‌ + فیلم
  • توزیع روزانه قارچ در سطح کشور به ۸۰۰ تن رسید
  • تراشه‌های مغزی به‌زودی از رده خارج می‌شوند/ چه بلایی بر سر بیماران می‌آید؟
  • کارگران پیش قراولان جهش تولید هستند